De Omgevingsvisie is één van de instrumenten uit de Omgevingswet. Deze nieuwe wet gaat op 1 januari 2022 in. De Omgevingsvisie is een visie op hoofdlijnen van het beleid over de toekomst van de fysieke leefomgeving voor de héle gemeente. De visie gaat over de fysieke leefomgeving en richt zich op mogelijkheden om te wonen, werken, recreëren, ondernemen. Maar ook op een gezond en veilig leefklimaat.

De gemeenteraad stelt de Omgevingsvisie vast als een visie voor de komende 5 jaar (2021 – 2025). De Omgevingsvisie wordt nu nog vastgesteld als een structuurvisie in de zin van artikel 2.1 van de Wet ruimtelijke ordening. Nadat de Omgevingswet geldt, vormt dit de Omgevingsvisie. Tegen een besluit tot vaststelling van de Omgevingsvisie staat geen bezwaar, beroep of hoger beroep open.

De Omgevingsvisie bevat:

• Een beschrijving van de hoofdlijnen van de kwaliteit van de fysieke leefomgeving, in het onderdeel ‘Waarden’.
• De hoofdlijnen van de voorgenomen ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming en het behoud van het grondgebied, in het onderdeel ‘Waarden’ en ‘Speerpunten’.
• De hoofdzaken van het voor de fysieke leefomgeving te voeren integrale beleid, in het onderdeel ‘Speerpunten’.
• Wij, als gemeente, kunnen deze visie op de gemeente Zeewolde niet alleen waar maken. We willen u als inwoner uitnodigen tot initiatieven en vragen u om mee te denken. Hoe u uw initiatief of idee kunt voorbereiden, staat in dit stappenplan: Ik heb een idee.

De Omgevingsvisie houdt rekening met het voorzorgsbeginsel, het beginsel van preventief handelen, het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te worden bestreden en het beginsel dat de vervuiler betaalt.

De Omgevingsvisie gaat over ruimtelijke en sociale aspecten.
We maken een Omgevingsvisie, gebaseerd op de Omgevingswet. De wet gaat uit van een veilige en gezonde fysieke leefomgeving en een goede kwaliteit om te leven en de omgeving te gebruiken voor allerlei doeleinden, zoals huisvesting, energie, gezondheidszorg, transport en recreatie.

In de Omgevingsvisie is daarom ‘gezondheid’ als één van de centrale uitgangspunten opgenomen voor de ontwikkeling van de gemeente en de samenleving. Zo wordt gezondheid en veiligheid in een vroeg stadium meegewogen bij ontwikkelingen in de gemeente. Hier komen het fysieke en het sociale domein bij elkaar. Zo gaat het bij gezondheid natuurlijk om de kwaliteit van het fysieke leefmilieu, zoals een goede luchtkwaliteit, een goede bodemkwaliteit en geen overlast van geluid en geur en een veilige omgeving. Maar het gaat ook om gezondheidsbevordering en positieve gezondheid. Bij gezondheidsbevordering gaat het bijvoorbeeld om de mogelijkheid tot fietsen en bewegen in de omgeving, een omgeving die uitnodigt tot gezond gedrag. Bij positieve gezondheid gaat het om zelfredzaamheid, veerkracht en aanpassingsvermogen van personen en groepen. Je kunt dan denken aan de bereikbaarheid van medische voorzieningen en het zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen wonen. Een goede leefomgeving gaat zowel om een aantrekkelijke omgeving als om veiligheid, gezondheid en mogelijkheden voor ontmoeting, onderwijs, beweging en cultuur.

Het gaat in deze Omgevingsvisie dus niet alleen om de ruimtelijke functies, zoals wonen, bedrijven, landbouw, recreatie en milieu, maar het gaat ook over onze Zeewoldense samenleving, met thema’s als gezondheid, leefbaarheid (met daar aan gekoppeld veiligheid), ontmoeting en contact met anderen en welzijn. In onze speerpunten voor de toekomstige ontwikkeling van onze gemeente komen deze thema’s terug.

Voordat de Omgevingsvisie werd opgesteld, is niet alleen met de inwoners gesproken, maar hebben we ook aan stakeholders uit de gemeente gevraagd om hun mening te geven. De burgertafel, de watersportvereniging, landschapsbeheer Flevoland, LTO, het waterschap Zuiderzeeland, IVN,  Zeewolde Zon, (landschaps-)architectenbureau en andere verenigingen, stichtingen en organisaties uit onze gemeente hebben op die manier bijgedragen aan de visie. Dit ging bijvoorbeeld over de aantrekkelijkheid van het centrum, een klimaatbestendige openbare ruimte, toegankelijkheid van het centrum, voorzieningen en de openbare ruimte voor iedereen. Maar ook over schaalvergroting in het buitengebied, versterking van de watersport, meer gemêleerde woningen bouwen en ruimte voor innovatieve woningbouw ideeën en nog vele andere onderwerpen.

Hieronder volgt een uitgebreide samenvatting van aandachtspunten die stakeholders hebben meegegeven voor de visie. Deze wensen/aandachtspunten zijn indien mogelijk en passend meegenomen in de Omgevingsvisie.

• Toegankelijkheid van centrum en voorzieningen, net als openbare ruimte voor iedereen.
• Buurthuizen in nieuwe wijken om elkaar te ontmoeten.
• Behoud kernkwaliteiten en karakter van het dorp.
• Maak gebruik van moderne landschapsarchitectuur.
• Zorg voor bereikbaarheid van het dorp.
• Versterking (voortgezet)onderwijs.
• Bedrijfslocaties of winkellocaties ook beschikbaar maken voor 0e of 1e lijns-zorg, of leegstaande winkelpanden gebruiken voor bewoning.
• Uitdagend/afwisselend openbaar groen en bevorderen van fietsverkeer boven autoverkeer. Sporten, wandelen en gezonde voeding zichtbaar maken: Geef speeltoestellen, sporttoestellen, loop of wandelpistes een prominente plaats in het straatbeeld en voorzie in waterkranen.
• Medische voorzieningen op peil houden.
• Klimaatbestendige inrichting openbare ruimte: meer groen en vasthouden water.
• Schaalvergroting in het buitengebied (met bijbehorende grotere druk op de wegen in het buitengebied – passerstroken gewenst), rekening houdend met stikstof en voorzien in transformatieregeling erven in het buitengebied.
• Bewustwording duurzame landbouw en duurzaam (lokaal) inkopen mogelijk maken.
• Meer ruimte voor natuur en landschapsontwikkelingen in het agrarisch gebied.
• Behoud zichtlijnen.
• Behoud cultuurhistorische waarde met de samenhang tussen architectuur, stedenbouw en landschap.
• Versterking watersport: aanlegplaatsen (incl. onderhoud en voorzieningen), plaats voor te waterlating sup-boards/kano’s, kitesurfgebied en een verenigingshaven, verbinding binnen- en buitendijks, eilanden in het Wolderwijd toegankelijker maken en verhoging van natuurwaarde, biodiversiteit en recreatieve voorzieningen, voldoende diepte en vaargeulen, ontwikkeling recreatieve as Oostvaardersplassen - Zeewolde - Strand Horst - Veluwe, met de oversteek over water, vaarroutes en -rondjes van de Randmeren inwaarts via Zeewolde, met bijvoorbeeld een doorsteek van het Eemmeer landinwaarts.
• Spreiding van de voorzieningen over de wijken.
• Multifunctioneel gebruik gebouwen (Meermin en de Open Haven).
• Bij beweegpleinen of speellocaties ook bankjes voor ouderen om elkaar te ontmoeten.
• Meer mogelijkheden dat ouderen langer zelfstandig kunnen blijven wonen en/of genoeg woonruimte voor ouderen realiseren, betaalbare woningen. Daarnaast is het voor starters nog steeds moeilijk om aan een woning te komen.
• Verbetering bekendheid van het beweegparcour.
• Gratis activiteiten/voorzieningen in de buitenruimte voor mensen met een laag inkomen
• Meer gemêleerd (qua woningtypes en qua inkomensklassen) bouwen, ook in het centrum voor jongeren.
• Breng de natuur terug in het dorp. Meer natuur/bomen in het dorp.
• Meer ruimte voor initiatieven bieden, niet alles door een paar projectontwikkelaars laten ontwikkelen, maar biedt ruimte voor innovativiteit en lokale ontwikkeling.
• Verduurzaming: ruimte voor (buurt)batterij voor zonne-energie en bijvoorbeeld inzet van dynamische straatverlichting.

2019 stond in het teken van in gesprek gaan met de inwoners over wat de verwachtingen van de inwoners zijn voor ’2040’. Nadrukkelijk hebben we als gemeente niet vooraf bedacht wat belangrijk is voor de toekomst van de gemeente. We hebben de inwoners aan het woord gelaten. En wat een prachtig proces is het geweest en wat hebben inwoners enthousiast hun inbreng over de toekomst van Zeewolde gegeven in enquêtes, een themasessie, een bijeenkomst ‘praten met de voeten’, menkar-ritten, weekmarktgesprekken, gesprekken bij de voetbalvereniging en het vrijwilligersfeest, koffiegesprekken met de ouderen in de gemeente en een vlog-your-village-wedstrijd voor jongeren. De resultaten daarvan zijn opgenomen in de Toekomstvisie.

Als een inwoner van Zeewolde wordt gevraagd: ‘Wat vindt u het mooist aan Zeewolde?’, dan antwoorden de meeste inwoners: ‘het bos, het strand en het water, de dorpsgemeenschap en de centrale ligging in Nederland’. We zijn met z’n allen best trots op ons dorp en onze gemeente. Maar inwoners zien ook verbeterpunten voor de toekomst van de gemeente. Dat vormde het uitgangspunt voor de Omgevingsvisie. In 2020 zijn we, binnen de kaders die de regels voor Covid-19 aan ons stelden, ook met stakeholders in gesprek gegaan. De informatie van de inwoners, stakeholders en de gemeentelijke kennis, heeft geleid tot deze Omgevingsvisie.

Tijdens het proces van de Toekomstvisie werd duidelijk dat de inwoners graag de huidige kwaliteiten willen behouden en versterken: de dorpsgemeenschap en de mooie omgeving, met een combinatie van het bos, het strand en het water. Inwoners willen de eigenheid van Zeewolde behouden èn Zeewolde moet zich blijven ontwikkelen.

Toekomstvisie - Perspectieven op Zeewolde 2040:

• wonen in een mooie omgeving, met het bos, het strand en het water dichtbij;
• het dorp is geschikt voor jong en oud, met voldoende woningen en voorzieningen voor inwoners;
• een levendig centrum, dat uitnodigt tot ontmoeting;
• inzet van innovatieve vormen van vervoer, het dorp is bereikbaar in het weekend en de avonden;
• ruimte voor ondernemen op diverse plekken in Zeewolde;
• ruimte voor duurzame energievoorziening.

De Omgevingsvisie gaat over de toekomst van onze gemeente. Daarbij kijken we naar de verre toekomst (2040), maar ook naar de toekomst dichtbij: wat kunnen we nu al aanpakken.

Voordat de Omgevingsvisie werd opgesteld, hebben we de trends die op Zeewolde afkomen op een rij gezet in de Beleidsanalyse.

Voorbeelden van trends en ontwikkelingen zijn bijvoorbeeld

• de invloed van corona op de leefomgeving: we zijn meer gaan wandelen en stappen minder in de auto
• en de toenemende digitalisering: we stappen minder in de auto, maar kunnen bijvoorbeeld ook slimmere oplossingen in onze leefomgeving bedenken.

Op dit moment kunnen we nog niet alles voorzien: de toekomst is onbekend. Daarom zullen we één keer per 5 jaar monitoren of de Omgevingsvisie nog voldoet. Als er onderwerpen zijn die achterhaald zijn, dan wordt de Omgevingsvisie gedeeltelijk aangepast.