In de Toekomstvisie (20 februari 2020) is het perspectief geschetst voor 2040:

• wonen in een mooie omgeving, met het bos, het strand en het water dichtbij;
• het dorp is geschikt voor jong en oud, met voldoende woningen en voorzieningen voor inwoners; 
• er is een levendig centrum dat uitnodigt tot ontmoeting;
• inzet van innovatieve vormen van vervoer, het dorp is bereikbaar in het weekend en de avonden;
• er is ruimte voor ondernemen op diverse plekken in Zeewolde;
• ruimte voor duurzame energievoorziening.

Deze perspectieven hebben we in deze Omgevingsvisie handen en voeten gegeven. We hebben dit uitgewerkt in 11 speerpunten.

Waar we naar toe willen werken
De Omgevingsvisie Zeewolde richt zich op 11 speerpunten. Deze 11 speerpunten laten zien waar wij, als gemeente, ons de komende jaren op willen richten. Dit willen we samen doen met onze inwoners, organisaties, de regio en andere partners.

• Behouden, versterken en ontwikkelen landschappelijke structuren in het buitengebied en in de kern.
• Versterken biodiversiteit, vooral de insecten en vogels, en verbinden van natuurgebieden.
• Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de openbare ruimte tegen onkruid en ongedierte wordt zoveel mogelijk beperkt. 
• Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen worden zo veel mogelijk uitgevoerd volgens de principes van natuurinclusief ontwikkelen in relatie met Natuurnetwerk Nederland.
• Voorkomen van hittestress door ruimte te creëren voor extra bomen, groene oases met zitplekken en gebruik van halfverharding.

• Zorgen voor waterveiligheiden voorkomen van verdroging vanwege klimaatverandering.
• Ruimte bieden voor water en koppelen aan andere functies (integrale inrichting)en langer vasthouden van water in de bodem.
• Zorgen voor inzameling en transport van stedelijk afvalwater.

Als basis voor alle ontwikkelingen geldt dat de kenmerkende landschappelijke- en groen structuren behouden, versterkt of ontwikkeld worden. Dit geldt voor het buitengebied maar ook binnen de kern. Daarbij zijn de randvoorwaarden veiligheid en de mogelijkheden binnen het onderhoudsbudget als randvoorwaarden. De groene hoofdstructuur in de kern is waardevol en we willen de groene wiggen in stand houden. We zijn ontwikkelingsgericht, maar we koesteren ons verleden en gaan hiervoor erfgoedbeleid ontwikkelen.

Variatie in planten en dierensoorten is van belang. Onze gemeente wil ruimte hiervoor bieden door natuurgebieden verder te ontwikkelen en deze gebieden onderling met elkaar te verbinden, waardoor migratie van soorten mogelijk wordt gemaakt. Ook in de kern is aandacht voor de vergroting/versterking van de biodiversiteit, in het openbaar groen. Inwoners kunnen de biodiversiteit in hun tuinen ook verbeteren. Voor het gemeentelijk grondgebied is de toename van de biodiversiteit vooral gericht op insecten en vogels. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen in de openbare ruimte tegen onkruid en ongedierte wordt zoveel mogelijk beperkt. Initiatieven op het gebied van biodiversiteit door inwoners willen we zoveel mogelijk aanmoedigen en indien mogelijk en passend binnen de functionele en financiële kaders ondersteunen. Bij nieuwe ontwikkelingen gaan we zo mogelijk uit van de principes van natuurinclusief ontwikkelen.

Zeewolde heeft met het Horsterwold het grootste loofbos van Nederland binnen haar grenzen. Maar ook in de randmeerzone liggen diverse bossen: het Harderwold en het Hulkesteinse bos. Ook ligt daar het Harderbroek en diverse kleinere natuurgebieden. We behouden de bestaande natuurgebieden in het buitengebied en bieden ruimte voor de ontwikkeling van ecologische verbindingszones, zoals langs de Knardijk en de Gooiseweg. Ook stimuleren we versterking van de biodiversiteit in het agrarische gebied.

Klimaatadaptatie betekent dat maatregelen getroffen worden om om te gaan met de veranderingen van het klimaat, zoals toenemende hitte en droogte, wateroverlast bij hevige regenbuien.
We zijn voorbereid op hitte, droogte, maar ook hevige regenval.

Vooral in het centrum is een hogere mate van hittestress geconstateerd.
We voorkomen hittestress door ruimte te creëren voor extra (grote) bomen, groene oases met zitplekken.

Om de gemeente te beschermen tegen het water zullen mogelijk de dijken robuuster moeten worden. In de planvorming heeft water een belangrijke rol. Er moet ruimte komen voor wateropvang, ook in de bebouwde omgeving. Water moet meer kans krijgen om de grond in te trekken en zo het grondwater aan te vullen. We voeren het water minder snel af naar de watergangen, maar houden het vast in de bodem. Daarbij is ook de beleefbaarheid van deze gebieden van belang. Verdroging en verzilting van het grondwater vormt ook een bedreiging voor besproeiing voor de landbouw en voor natuurwaarden.

De gemeente heeft de wettelijke zorgplicht voor de inzameling en transport van stedelijk afvalwater. De volksgezondheid wordt daarbij beschermd en de goede leefomgeving wordt bevorderd. Schade aan het milieu wordt voorkomen.

• Zeewolde op een duurzame manier van energie voorzien (energieneutraal).
• Stimuleren van een duurzame manier van leven.

Met de energietransitie bedoelen we de overgang van het huidige energiegebruik en de gangbare manier van opwekking van energie naar een nieuwe, duurzame manier. De eerste stap is zoveel mogelijk energie besparen. Daarbij komt het duurzaam opwekken van energie. Dit kan bijvoorbeeld met windenergie of zonne-energie. In Zeewolde wordt al veel windenergie opgewekt, daarnaast wordt ingezet op opwekking van zonne-energie, zowel op daken als op de grond. We streven naar een energieneutraal Zeewolde.

In de energietransitie moet veel gebeuren. Bij nieuwe woningen of bedrijfsgebouwen wordt gezorgd voor eigen duurzame energievoorziening. We stimuleren en ondersteunen waar mogelijk de verduurzaming van bestaande bedrijven, woningen en verkeer en vervoer, om een bijdrage te leveren die in verhouding staat tot ons energieverbruik. Ook wordt het benutten van de restwarmte van bedrijven onderzocht.
Voor nieuwbouw van scholen en andere gemeentelijke voorzieningen geldt dat ze aan de eisen voor BENG (Bijna Energieneutrale Gebouwen) moeten voldoen.

Niet alleen bij nieuwe ontwikkelingen is een duurzame energievoorziening van belang, ook de bestaande gebouwen zullen duurzamer moeten worden gemaakt. Bestaande gemeentelijke gebouwen moeten op basis van de Klimaatwet uiterlijk in 2050 van het gas af zijn. Ook veel woningen worden op gas verwarmd. In de toekomst gaan we meer en meer van het gas af. Dat vraagt om een duurzame warmtevoorziening. Dat heeft effect op de woonomgeving. Er zijn technische voorzieningen nodig voor duurzame warmte en dat vraag ruimte in de woonomgeving.

In onze gemeente is er een constante aandacht voor het stimuleren van inwoners op het vlak van duurzaamheid; we houden rekening met natuur en milieu. Dit gaat bijvoorbeeld om het kopen van lokaal voedsel en energiebesparingsmogelijkheden, het gebruik van schone vervoersmiddelen (zoals de fiets), levensloopbestendige woningen en het beperken van de hoeveelheid afval. Maar ook om het gebruik van duurzame materialen in de openbare ruimte door de gemeente. Het gaat daarbij om het gedrag van de gemeente en van inwoners concreet duurzaam te veranderen en het daarbij bereiken van zoveel mogelijk mensen. We doen dat door een communicatief proces met bewoners en bedrijfseigenaren.

• Voorzien in de woningbehoefte voor iedereen.
• Bouwen passend bij de huidige identiteit, waarden en karakter van het huidige dorp.
• Toekomstgericht bouwen, rekening houdend met de leeftijd en samenstelling van de huidige en toekomstige huishoudens.
• Stimuleren duurzaam en klimaatbestendig bouwen.
• Gebiedsontwikkeling Horsterwold: integrale gebiedsontwikkeling in de vorm van extensieve woonbebouwing, kleinschalige recreatie en bijzondere vestingen op de rand tussen dorp en bos met investeringen in de natuur.

Het dorp is geschikt voor jong en oud, met voldoende woningen. In onze gemeente kunnen onze inwoners plezierig wonen, alleen, samen of met een gezin. Jong en oud, met en zonder zorg of begeleiding en wat je achtergrond ook is. We gaan uit van een inclusieve samenleving: iedereen kan mee doen. Dat betekent dat er een gevarieerd aanbod van woningen is, waarbij betaalbaarheid en beschikbaarheid belangrijk zijn. Daarbij stimuleren we een gemixte woonomgeving, jong en oud, verschillende doelgroepen bij elkaar, waardoor zij elkaar kunnen versterken en inspireren.

Om te voorzien in de woonbehoefte zal het dorp ‘organisch’ groeien. Hieronder wordt verstaan de groei van Zeewolde zoals geïntroduceerd in het coalitieakkoord 2018-2022 en beschreven in de woonvisie 2020. In getallen betekent organische groei een toename van ca. 130 woningen per jaar. Dit resulteert in de nieuwbouw van 2.500 – 3.000 woningen tot 2040. Bij deze woningbouwproductie is de verwachting dat het inwonertal enerzijds door ‘verdunning’ van huishoudens en anderzijds door groei van eenpersoonshuishoudens min of meer stabiel blijft of organisch groeit. De groei wordt gerealiseerd binnen de bestaande stedenbouwkundige, economische en maatschappelijke structuur. Het dorpse karakter zoals we dat nu kennen blijft behouden, inclusief wegenstructuur, groenstructuur, waterstructuur (blauwe diamant) en contouren bebouwd gebied.

In het huidige bouwtempo is de ontwikkeling van de weg Polderwijk in 2027 afgerond. Er zullen nieuwe bouwlocaties ontwikkeld moeten worden. De gemeenteraad heeft opdracht gegeven om een sterkte-zwakte analyse voor diverse andere locaties uit te voeren. Op de visiekaart zijn hiervoor ‘onderzoekslocaties inbreiding’, ‘onderzoekslocaties uitbreiding’ en ‘onderzoekslocatie nieuwe kern’ aangegeven.

Het gebied Fortenveld/Vestingveld is aangewezen als eerstvolgende bouwlocatie na voltooiing van de Polderwijk. Tussen Polderwijk en Trekkersveld ligt de overgangszone, als gebied met een verweving van functies, een soort kernrandzone.

Ook Oosterwold wordt ontwikkeld.
Voor wonen in het buitengebied geldt als uitgangspunt dat de bestaande woonvoorraad niet vergroot zal worden.

We wonen centraal in Nederland, in een mooie omgeving, met het bos, het strand en het water dichtbij. De nieuwbouw sluit aan bij de bestaande identiteit, waarden en karakter van het gebied. Er is aandacht voor de leefomgeving met voldoende groen en bereikbare recreatie mogelijkheden. We zoeken naar innovatieve bouwprojecten, zoals het creëren van tijdelijke woningen voor tijdelijke huisvesting voor inwoners die dat door veranderende omstandigheden en levensloop nodig hebben.

Er is een ambitie om de prijsklassegrenzen aan te passen en meer variatie in de woonvormen te brengen (zie Woonvisie 2020)

Bij het (laten) bouwen van woningen houden we rekening met de leeftijdsopbouw van het dorp, nu en in de toekomst. Ook bij de inrichting van de wijk zal hier rekening mee worden gehouden. Ook de demografische ontwikkeling en huishoudensgrootte zijn relevante parameters.

We gaan uit van een inclusieve samenleving: iedereen kan mee doen. Dat betekent een gevarieerd woningaanbod, dat ook geschikt is voor meer generaties. Het beleid is erop gericht dat mensen zo lang mogelijk in hun eigen leefomgeving kunnen blijven wonen en mee kunnen doen in de samenleving. Dit geldt niet alleen voor ouderen maar bijvoorbeeld ook voor jongeren met beperking. De zelfstandigheid wordt bevorderd, maar passender woonvormen zijn ook nodig. Dit vraagt om innovatieve woonvormen. We verkennen nieuwe ‘tussenvormen’ tussen zelfstandig wonen en Beschermd Wonen/Maatschappelijke opvang (zie Woonvisie 2020). Dit hoeft niet altijd op nieuwe locaties, maar kan ook in leegstaande bestaande gebouwen. In deze nieuwe ‘tussenvormen’ kunnen doelgroepen gemengd worden: oud en jong, met en zonder beperkingen. We kunnen dat als gemeente niet alleen, maar stimuleren initiatieven die hieraan bijdragen.   

Verder zijn er ‘pauze-woningen’ nodig, dit zijn snel beschikbare woonruimten voor mensen met een acute woonvraag. Ook is ruimte voor huisvesting van arbeidsmigranten nodig.

We zetten in op duurzaam en klimaatbestendig bouwen en stimuleren inwoners duurzamer te leven. Het gaat dan om duurzaam materiaalgebruik, versterken van biodiversiteit, energieneutraal, klimaatbestendig. Alle nieuwbouwprojecten voldoen minimaal aan de BENG-norm.

De gebiedsontwikkeling Horsterwold biedt mogelijkheden voor een nieuw leefmilieu op de rand tussen dorp en bos. Als bewoner beleef je het bos en het voegt kwaliteit toe.

In de gebiedsontwikkeling is in samenhang met investeringen in de natuur ruimte voor extensieve woonbebouwing, kleinschalige recreatie en bijzondere vestingen langs ontwikkelassen, aansluitend op bestaande structuren. Woonbebouwing is ondergeschikt aan de hoofdfunctie. Als onderdeel van een meeromvattende integrale gebiedsontwikkeling kan sprake zijn van extensieve woonbebouwing. We denken aan bijzondere bebouwing voor specifieke doelgroepen of meerdere functies, bijvoorbeeld in de vorm van een landgoed of een buitenplaats.

Op het gebied van recreatie is er behoefte aan kleinschalige recreatieve voorzieningen, zoals een kinderboerderij of een uitspanning met kanoverhuur. Uitbreiding van het aanbod aan kleinschalige overnachtingsmogelijkheden en horeca is een extra impuls voor het gebied.

Bij bijzondere vestigingen kan onder meer gedacht worden aan een zorgvoorziening of een educatief centrum.

Binnen de gebiedsontwikkeling Horsterwold is sprake van twee zoekgebieden: het zoekgebied ten zuiden van het dorp en het zoekgebied ten westen van het dorp. Gezien de potenties van het gebied, heeft het zoekgebied ten westen van het dorp (Groenewoudseweg) de voorkeur. 

Uitgangspunten voor ontwikkeling

• Gebiedsimpuls door toevoegen hoogwaardige extensieve bebouwing.
• Toevoeging bijzondere leefmilieus met boskarakteristiek.
• Aandachtspunten: boskarakteristiek niet aantasten, sociale veiligheid verbeteren door functieverweving, toename levendigheid/ aantrekkingskracht van dit gebied.
• Bundeling routes: grotere ontmoetingskans, betere sociale veiligheid, diversiteit door onderscheid groen langs routes ten opzichte van bos.
• Versterken visuele relatie tussen centrale groene as (vanuit het centrum van Zeewolde) en het golfterrein.

Uitwerking Groenewoudseweg

• Oost-west gerichte ontwikkelassen langs vaarroute Blauwe Diamant en langs noordzijde golfterrein, aangevuld met ontwikkelas langs ‘verlengde Dasselaarweg’.
• Oost-westgerichte assen bundelen de routes in het bos en vormen logische verbindingen met de kern.
• Nieuwe assen leiden tot meer visuele afwisseling en keuzemogelijkheden bij routestructuren (wandelen, fietsen etc.).

• Faciliteren van noodzakelijke basisvoorzieningen in de omgeving.
• Toegankelijk en interessant maken van welzijns- en overige voorzieningen en openbare ruimte voor iedereen.
• Zorgen voor een inclusieve samenleving, waarvoor we de voorzieningen goed hebben ingericht.
• Het bieden van een geschikte woonomgeving: een toegankelijke en sociaal veilige leefomgeving en bereikbare voorzieningen.

• Stimuleren van het multifunctioneel benutten van schoolgebouwen en schoolpleinen.
• Stimuleren en faciliteren van ontmoeting, sociale samenhang en fysieke, mentale, sociaal emotionele, en creatieve  ontwikkeling van kinderen en jongeren.

Vanuit duurzaamheid willen we meer bewustzijn rondom duurzame mobiliteit creëren: minder autorijden en schonere auto’s en het stimuleren van lopen en fietsen en we zetten in op openbaarvervoer en vervoer over water.

De basisvoorzieningen zijn bereikbaar en toegankelijk voor iedereen. Er zijn welzijns- en zorgvoorzieningen in de omgeving, zoals voorzieningen die het mensen mogelijk maakt om lang zelfstandig te kunnen wonen, voorzieningen die het ouders in staat stelt om kinderen gezond en veilig te laten opgroeien en voorzieningen die ontmoeting en sociale samenhang en talentontwikkeling van jeugd en jongeren mogelijk make en bevorderen. Verder faciliteert Zeewolde de vestiging van eerstelijns- en andere zorg in het omgevingsplan. We streven naar een inclusieve samenleving, waarvoor we de sociale infrastructuur, namelijk  voorzieningen voor informele zorg en ondersteuning, gezondheidszorg, onderwijsfaciliteiten, maar ook ontmoetingsplekken,  goed hebben ingericht. Bij een inclusieve samenleving wordt niemand uitgesloten. Alle voorzieningen zijn toegankelijk voor iedereen en iedereen kan er zelfstandig gebruik van maken. Dat betekent ook dat ze bereikbaar moeten zijn, met de fiets of met openbaar vervoer of een taxi.

We willen graag de voorzieningen behouden. Daarom ondersteunen wij initiatieven voor verbreding van gebruik van voorzieningen en stimuleren we de samenwerking tussen functies. Dat betekent dat, daar waar maatschappelijk vastgoed in gemeentelijk eigendom is,  functies gekoppeld kunnen worden om zo de gebouwen optimaal te benutten en gezamenlijk te beheren. Een voorbeeld is het activiteitencentrum De Meermin. Dit is een toegankelijk gebouw voor jong en oud, waar ruimte is voor ontmoeting, verbinding, talentontwikkeling en welzijnsactiviteiten, ook voor kwetsbare inwoners. Het gebouw is er voor iedereen, laagdrempelig en aantrekkelijk en toekomstbestendig.

De fysieke omgeving moet goed toegankelijk zijn. Dit betekent bijvoorbeeld geen belemmeringen in de buurt of op de weg naar voorzieningen (bijvoorbeeld geen obstakels, ruimte voor ontmoeting, bankjes om te rusten). Daarnaast moet de sociale veiligheid goed zijn. Verschillende voorzieningen kunnen daaraan bijdragen: bijvoorbeeld laagdrempelige ontmoetingsmogelijkheden, dagbesteding, de supermarkt, de apotheek, huisarts en fysiotherapeut. We houden ook in nieuwe wijken rekening met ruimte voor zorginstellingen en -voorzieningen, waaronder eerstelijnszorg zoals fysiotherapeuten en huisartsen. Het uitgangspunt is dat mensen zo lang mogelijk en zoveel mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Hiervoor zijn niet alleen de zorgvoorzieningen en de woonomgeving belangrijk, maar ook om alternatieven tussen het wonen bij een zorginstelling en het zelfstandig thuis wonen. Voorbeelden hiervan zijn mantelzorgwoningen, omklapwoningen en moderne hofjes of woonvormen waar mensen zelf huren of kopen en waarin zorg vanuit zorgorganisaties geleverd kan worden. Daarbij kunnen doelgroepen gemengd worden: oud en jong, met en zonder beperkingen. In speerpunt 3 wordt hier nader op ingegaan. We kunnen dat als gemeente niet alleen, maar stimuleren initiatieven die hieraan bijdragen.  

Bij het opstellen van de Toekomstvisie is door jongeren aangegeven dat er te weinig in Zeewolde te doen is. Zij willen voorzieningen die het ontmoeten voor jeugd en jongeren vanaf 12 jaar mogelijk maken, zoals hangplekken, buurt-/jongerencentra, talentontwikkeling en dergelijke. Bovendien is er te beperkt openbaar vervoer in de avonden en de weekenden. Wij ondersteunen initiatieven die mogelijkheden bieden voor jongeren.

Er zijn voldoende sportterreinen en – accommodaties in Zeewolde. De binnensportaccommodaties worden multifunctioneel ingezet. Ontwikkelingsmogelijkheden voor kinderen en jongeren zijn belangrijk en daarmee ook het hebben van voldoende mogelijkheden voor behoud en eventuele uitbreiding van scholen en kinderopvangcentra. We moedigen ook het multifunctioneel gebruik van schoolgebouwen (buiten schooltijden, (wanneer ze leegstaan) en kerkgebouwen aan. We stimuleren het dat de pleinen en sportterreinen worden ingezet voor de fysieke, mentale, sociaal emotionele, en creatieve ontwikkeling van kinderen, maar ook voor ontmoeting en vergroting van de onderlinge contacten. We willen graag met besturen van scholen en binnen- en buitensportaccommodaties de mogelijkheden verkennen. De sportterreinen zijn en blijven goed bereikbaar, met name voor voetgangers en fietsers, zodat ook hier het bewegen gestimuleerd wordt. Door sport wordt zowel de gezondheid als de sociale verbondenheid verbeterd.

Nieuwbouw van scholen en andere gemeentelijke voorzieningen voldoen qua energie aan BENG. Op basis van de Klimaatwet moeten gemeentelijke gebouwen zonder woonbestemming, zoals kantoren, uiterlijk 2050 van het gas af zijn.

• Binnen de kern geven we prioriteit aan de fietser en voetganger en daarnaast stimuleren we andere duurzame vormen van mobiliteit.
• We behouden en versterken de huidige bereikbaarheid van het dorp en de bedrijventerreinen.
• We streven naar een daling van het aantal verkeersslachtoffers.
• Parkeren van auto’s en fietsen gebeurt binnen acceptabele loopafstand van voorzieningen en er is voldoende parkeermogelijkheid.

Binnen de kern geven we prioriteit aan de fietser en voetganger. Het fiets- en voetgangersnetwerk is en blijft van goede kwaliteit. Voor reizen buiten de gemeente is de auto van belang. We streven ernaar dat de reistijd voor het wegverkeer niet toeneemt. In de toekomst zal ruimer gebruik worden gemaakt van innovatieve vormen van vervoer, zoals deelmobiliteit, bijvoorbeeld deelauto’s.  We hebben de ambitie om de kwaliteit van het openbaar vervoer te verbeteren voor specifieke doelgroepen.

Behoud van de bereikbaarheid van Trekkersveld voor het goederenvervoer is van belang. Ook de bereikbaarheid van de andere bedrijventerreinen is en blijft goed.

Vanuit duurzaamheid willen we meer bewustzijn rondom duurzame mobiliteit creëren: minder autorijden en schonere auto’s en het stimuleren van lopen en fietsen en we zetten in op openbaarvervoer en vervoer over water.

De gemeente streeft op lange termijn naar 0 verkeersdoden en ernstig gewonden en wil op de korte en middellange termijn het aantal verkeerslachtoffers laten dalen.

Parkeren gebeurt binnen acceptabele loopafstand van voorzieningen, is gratis en er zijn voldoende parkeerplaatsen. Er wordt voldaan aan de geldende parkeernormen. Dit geldt ook voor fietsparkeren, waarbij het fietsen gestimuleerd wordt door fietsparkeren dichter bij de voorzieningen mogelijk te maken dan het parkeren van de auto. Parkeren gaat zo min mogelijk ten koste van openbaar groen, vanwege het belang van het groen voor de leefbaarheid van het dorp. We stimuleren elektrisch rijden door op meer plekken de auto te kunnen laden, bijvoorbeeld op locaties met grote parkeerdruk.

• Het ontwikkelen en mogelijk maken van een levendig centrum: Het winkelcentrum van Zeewolde aantrekkelijk houden.

Het centrum heeft een belangrijke functie. In de Toekomstvisie maken inwoners zich zorgen over de attractiviteit van het centrum. We faciliteren een levendig centrum: De gemeente en centrumondernemers zetten in op het behoud en versterken van de aantrekkingskracht van het centrum met een compact kernwinkelgebied, een aantrekkelijke uitstraling en meer beleving, service en gastvrijheid. De acties zijn erop gericht om de ontmoeting en de levendigheid te stimuleren en te faciliteren. Daarbij willen we de ontmoetingsfunctie in het centrum vergroten, door ontmoetingsplekken te creëren, ook in de openbare ruimte. Dit draagt meteen bij aan voldoende rustpunten op korte afstand van elkaar, voor mensen die slecht ter been zijn. Het centrum moet niet alleen aantrekkelijk zijn voor de dagelijkse boodschappen, ook voor vrijetijdsbesteding en vermaak. Denk aan culturele activiteiten. Bij de ontwikkeling van het centrum liggen er kansen voor een combinatie met de aanpak van hittestress in het centrum en verhoging van de biodiversiteit.

• Het uitgangspunt is een aanvaardbaar woon- en leefklimaat, met een zo laag mogelijke milieubelasting vanwege geluid, luchtkwaliteit, externe veiligheid, geur, bodem- en waterverontreiniging

Wij willen een gezonde en veilige leefomgeving voor al onze inwoners. Gezondheid gaat over meer dan niet ziek zijn, maar ook over positieve gezondheid. Het gaat over onze woon- en werkomgeving, over de gebouwen, de openbare ruimte, de lucht, de bodem, het water en mobiliteit. In een gezonde leefomgeving zijn voldoende mogelijkheden om te bewegen, sporten en spelen, elkaar te ontmoeten, maar ook voldoende schone lucht en stilte.

Voor ons als gemeente betekent dit dat wij zorgen voor een goede milieukwaliteit, veilige verkeersverbindingen, passende huisvesting, voldoende toegankelijke voorzieningen voor alle doelgroepen om elkaar te ontmoeten, te bewegen, sporten en spelen.

De gemeente wil een gezonde en veilige leefomgeving voor haar inwoners. Niet alleen nu, maar ook in de toekomst. De overheid is verantwoordelijk voor de basiskwaliteit: voor een gezonde en veilige leefomgeving zijn wettelijke normen voor de milieukwaliteit. Voor behoud van de goede milieukwaliteit in Zeewolde streven wij naar een zo laag mogelijke milieubelasting. Door de Omgevingswet komt er ruimte om in sommige situaties soepeler of juist strenger met milieunormen om te gaan. We gaan in principe uit van een zo laag mogelijke milieubelasting, maar in specifieke gevallen, activiteiten of op specifieke locaties kunnen wij een uitzondering maken, als dat goed wordt gemotiveerd. Wel moet de leefomgeving gezond en veilig blijven.

De Omgevingsvisie houdt, in aansluiting op de Omgevingswet, rekening met het voorzorgsbeginsel, het beginsel van preventief handelen, het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te worden bestreden en het beginsel dat de vervuiler betaalt. Dit betekent het volgende:

• Het voorzorgsbeginsel: als er mogelijk risico is op ernstige schade aan het milieu, dan worden er maatregelen genomen om mens en omgeving te beschermen tegen die risico's.
• Het beginsel van preventief handelen: voorkomen is beter dan genezen, het vooraf voorkomen van negatieve effecten op de fysieke leefomgeving.
• Het beginsel dat milieuaantastingen bij voorrang aan de bron dienen te worden bestreden: eerst wordt gekeken naar de overlast veroorzakende bron, voordat de maatregelen bij de ontvanger worden onderzocht.
• Het beginsel dat de vervuiler betaalt: degene die de schade aan de fysieke leefomgeving veroorzaakt, is verantwoordelijk voor de kosten van het voorkomen, beperken of opheffen van de schade.

In het omgevingsplan worden omgevingswaarden opgenomen, om een aanvaardbaar woon- en leefklimaat te kunnen behouden:

• Veiligheid: voor externe veiligheid heeft de gemeente geen eigen beleidsruimte om af te wijken van de rijksnormen. In het omgevingsplan houden we rekening met het voorkomen, beperken en bestrijden van rampen en externe veiligheidsrisico’s.
• Water: er gelden omgevingswaarden voor oppervlaktewaterkwaliteit, regels voor waterwinlocaties en stedelijk afvalwater. Bovendien moeten de waterkeringen beschermd worden.
• Bodem: nieuwe verontreinigingen en aantastingen worden voorkomen. In het omgevingsplan wordt geregeld wanneer er maatregelen nodig zijn bij de realisatie van bijvoorbeeld woningen.
• Geluid: de grenswaarden worden in het omgevingsplan opgenomen. Daarnaast zijn er voor geluid standaardwaarden, waar vanaf geweken kan worden. We gaan in principe uit van een zo laag mogelijke milieubelasting, maar in specifieke gevallen, activiteiten of op specifieke locaties kunnen wij een hogere belasting in het omgevingsplan vastleggen.
• Luchtkwaliteit: voor luchtkwaliteit heeft de gemeente geen eigen beleidsruimte en wordt de rijksregelgeving gevolgd.
• Geur: er gelden grenswaarden en standaard waarden waar vanaf geweken kan worden. In het Omgevingsplan wordt aangewezen welke omgevingswaarden voor geur gelden. Dit kan per gebied en per activiteit verschillen.

• De hoofdstructuur van het groen en het water behouden in de kern voor flexibel en zo volledig mogelijk ruimtegebruik. Hierdoor is er groen van enige omvang in de buurt van de woningen. Hier liggen kansen voor natuurinclusieve ontwikkeling van het groen en versterking van de biodiversiteit.
• Accentverschuiving van ontwikkeling naar beheer van het openbaar gebied.
• Beweegvriendelijke openbare ruimte ontwikkelen voor alle generaties, die uitnodigt om te fietsen en te wandelen of te sporten, te bewegen en te ontmoeten, met ruimte voor bewonersinitiatieven in de openbare ruimte.
• Zoveel mogelijk toegankelijker maken van (voorzieningen en) openbare ruimte voor iedereen.

• We streven naar versterking van de samenhan en integratie en een gezonde en krachtige samenleving
• We gaan uit van positieve gezondheid (uitgaande van zelfredzaamheid, veerkracht en aanpassingsvermogen van individuen en groepen) en stimuleren van een actieve en  gezonde leefstijl, waaronder een gezonder voedselaanbod en een rookvrije openbare ruimte.
• Voorzieningen voor recreatie en sport zijn in of nabij Zeewolde aanwezig. Deze zijn met de fiets te bereiken.
• We zorgen voor voldoende ontmoetingsmogelijkheden.

Binnen de kern wordt de kenmerkende hoofdstructuur van het groen en het water behouden. Deze structuur geeft ruimte om te recreëren dicht bij huis. Er is groen van enige omvang in de buurt van de woningen, we wonen in een groen dorp.

De groene hoofdstructuur geeft ook ruimte voor onder meer klimaatadaptatie, natuurinclusieve ontwikkeling en biodiversiteit. De openbare ruimte nodigt uit tot beweging, ontmoeting en spelen voor alle leeftijden. We staan open voor bewonersinitiatieven die hierop inspelen. Deze gebieden zijn zoveel mogelijk voor iedereen toegankelijk. Het beheer van de openbare ruimte is daarop gericht. Daarnaast heeft het beheer van de openbare ruimte steeds meer aandacht nodig, aangezien het beheergebied groter wordt.

Ook in de nieuwbouwwijken is er ruimte voor een groen- blauwe structuur. Bij de aanleg is er meteen aandacht voor het beheer van deze gebieden, zodat deze gebieden in de toekomst ook mooi blijven en verder ontwikkeld kunnen worden aan de toekomstige wensen.

We streven naar versterking van de samenhang en onderlinge contacten en een gezonde en dynamische, krachtige samenleving. Hierdoor ontstaat ook sociale veiligheid: de buren kennen elkaar.
We gaan uit van positieve gezondheid en het stimuleren van een actieve en gezonde leefstijl. De uitdaging is om niet alleen te zorgen voor gezondheidsbescherming, maar ook voor gezondheidsbevordering. Dit betekent dat er voldoende aanleidingen in de leefomgeving zijn om te spelen en te sporten en om elkaar te ontmoeten. Ook stimuleren we het fietsen en wandelen in het dorp, in plaats van de auto. Ook zijn actieve recreatiemogelijkheden van belang, zoals fietsen, wandelen, skaten, roeien, kanoën en zeilen. Zo wordt de Blauwe Diamant afgerond. Verder willen we de ontmoetingsmogelijkheden in de openbare ruimte, maar ook in het centrum en andere ontmoetingsplekken verbeteren. Voorzieningen voor recreatie en sport zijn in of nabij Zeewolde aanwezig. Deze zijn met de fiets te bereiken.

De leefomgeving beïnvloedt de gezondheid van inwoners. Dat geldt zowel voor de fysieke als de sociale leefomgeving: een aantrekkelijke en goed ingerichte leefomgeving stimuleert een gezonde leefstijl met voldoende beweging. Wie in een groene omgeving leeft, voelt zich gezonder en bezoekt minder vaak de huisarts.
We willen vermijdbare ziektes voorkomen. Daarom willen we het roken ontmoedigen in de openbare ruimte. We streven naar een rookvrije generatie. We zetten in op de ‘Gezonde school-aanpak’.

• Ruimte bieden aan ontwikkelingen in de landbouw, binnen ruimtelijke randvoorwaarden.
• Intensieve veehouderij niet laten toenemen.
• Verbreden van de landbouw – door bijvoorbeeld recreatief medegebruik of zorg.
• Ruimte bieden aan functieverandering en leefbaarheid binnen (ruimtelijke) randvoorwaarden.
• Het versterken van de relatie tussen het dorp en het landelijk gebied.
• We stimuleren een meer lokaal geproduceerd, gezond en duurzaam voedingsaanbod. 

In het buitengebied wordt ruimte geboden aan de verdere ontwikkeling van de agrarische sector. Dit leidt tot schaalvergroting. Uitgangspunt hierbij is dat de landschappelijke structuur niet wordt aangetast. Nieuwvestiging van intensieve veehouderij wordt tegengegaan.

Uiteraard is de invloed van een bedrijf op de leefomgeving een aandachtspunt. Daarbij gaat het om aspecten van gezondheidsbescherming, in balans met wonen, natuur en recreatie, maar ook om bijvoorbeeld de invloed van  stikstofdepositie op natuurgebieden. In de Zuidlob is een sterk biologisch landbouwcluster ontstaan. Wij zien kansen in de gemeente voor uitbreiding van biologische landbouw, maar ook voor natuurinclusieve landbouw en circulaire landbouw.

Het verbreden van agrarische bedrijven door bewerking (inpakken van groenten van het omringende land) is onder voorwaarden mogelijk.

Het bewerken van de producten met verdergaande robotisering vraagt om meer ruimte. Dit zal op een goede manier moeten worden ingepast met in het gebied passende bebouwing en een goede erfbeplanting zodanig dat de landschappelijke structuren behouden blijven. In principe verwerkende activiteiten ook als agrarisch te beschouwen, tenzij wordt overgegaan tot de vervaardiging van een product waarvoor de agrarische producten als grondstof dienen. Deze activiteiten horen niet meer thuis in het buitengebied, maar op een bedrijventerrein, want het is niet gewenst dat het agrarisch gebied een industrieel karakter krijgt. Het belangrijkste criterium is dan ook of de verwerkende bedrijfsactiviteiten een direct verlengstuk van de agrarische activiteiten zijn.

Een nevenfunctie, ter verbreding van het agrarische bedrijf, is mogelijk. Wij stimuleren vooral recreatief medegebruik van het agrarische gebied. Zorgfuncties zijn alleen in de nabijheid van het dorp wenselijk, zodat ook gebruik gemaakt kan worden van zorgvoorzieningen in het dorp.

Zeewolde heeft vrij grote, gezonde agrarische bedrijven. Toch worden ook in onze gemeente agrarische bedrijven beëindigd. Het agrarische erf komt dan vrij. Op deze vrijgekomen agrarische erven is functieverandering mogelijk. Wij volgen daarbij het provinciale beleid en bieden onder voorwaarden ruimte aan kleinschalige niet-agrarische of agrarisch aanverwante functies en vergroting van (voormalige) agrarische bouwpercelen, voor zover deze de bestaande activiteiten en functies niet hinderen, niet leiden tot verstedelijking van het landelijk gebied en landschappelijk, milieutechnisch en verkeerskundig goed worden ingepast. Daarbij dienen de ontwikkelingsmogelijkheden van de landbouw behouden te blijven of verder versterkt te worden. Bedrijven die hier niet binnen passen, kunnen de mogelijkheden voor vestiging op een bedrijventerrein verkennen.

We stimuleren een meer lokaal geproduceerd, gezond en duurzaam voedingsaanbod. Zo kunnen we overgewicht tegen gaan. Agrarische bedrijven kunnen hun lokaal geteelde producten verkopen.  Centrumondernemers kunnen hier ook bij aanhaken.

Het dorp Zeewolde ligt te midden van het landelijke gebied, maar is niet echt verbonden met het agrarische gebied. De (fiets)infrastructuur is wel aanwezig. Wellicht biedt het verbreden van de landbouw door het toestaan van recreatief medegebruik kansen. Er ontstaan dan ‘fietsdoelen’ in het agrarische gebied. Ook verkoop van lokaal geproduceerd voedsel biedt kansen.

In Zeewolde wordt gewerkt aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor bedrijven. Het gebied heeft een gunstige ligging en heeft over het algemeen een hoogopgeleide bevolking. Bestaande bedrijven krijgen, onder randvoorwaarden, de ruimte om uit te breiden. Trekkersveld wordt uitgebreid. Planologische medewerking aan eventuele wooninitiatieven op de kleinschalige bedrijventerreinen in de kern wordt alleen verleend als bestaande bedrijvigheid hierdoor niet wordt belemmerd en als dit niet ten koste gaat van de kwaliteit van de woon- en leefomgeving. In het centrum zijn ook enkele bedrijven gevestigd. Dit zijn dienstverlenende bedrijven, lichte bedrijven, passend in een woonomgeving. Voor het centrum wordt de Actiewijzer Centrum toegepast: Binnen een aangewezen compact centrumgebied krijgen detailhandel, horeca en dienstverlening de ruimte. Daarbuiten domineert de woonfunctie.

Op kleinschalige bedrijventerreinen is het mogelijk om ruimere bedrijfsfuncties mogelijk te maken, de ‘Visie kleinschalige bedrijventerreinen’ is daarvoor leidend.

Het omzetten van een voormalige bedrijfswoning naar een reguliere woning is mogelijk.

Nieuwe werkgelegenheid die, onder andere, aansluit bij het hogere opleidingsniveau krijgt de ruimte, ook weer onder bepaalde ruimtelijke voorwaarden. Ook het werken vanuit huis met bijvoorbeeld een webwinkel neemt een grote vlucht. We vinden het belangrijk dat bewoners zoveel mogelijk zelfredzaam zijn. Er is aandacht nodig voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De gemeente streeft ernaar dat zoveel mogelijk inwoners naar eigen vermogen deelnemen en voorzien in hun eigen inkomen. Werk staat daarbij voorop.  

• Behouden en uitbreiden bestaande bedrijven en ruimte bieden aan nieuwe bedrijven.
• Stimuleren betere balans tussen werkgelegenheid en beroepsbevolking.
• Op kleinschalige bedrijventerreinen is het mogelijk om ruimere bedrijfsfuncties mogelijk te maken, de Visie kleinschalige bedrijventerreinen is daarvoor leidend.
• Het omzetten van een bedrijfswoning naar een reguliere woning is mogelijk.

• Stimuleren en ondersteunen van recreatieve bedrijvigheid.

• Optimaliseren routegebonden recreatie.

Onze gemeente heeft een prachtig gevarieerd landschap. Bos, strand, randmeren, agrarisch buitengebied en de kern Zeewolde. Deze gebieden zijn beleefbaar voor eigen inwoners, recreanten en toeristen. De gebieden worden aan elkaar gekoppeld en beleefbaar gemaakt door een goedwerkende routestructuur. Dit is op de visiekaart aangegeven als ‘ontwikkelingen recreatieve verbindingen stad-land’. De recreatieve routestructuur is echter niet alleen gericht op fietsen of wandelen, er zijn ook ruiter- en menpaden, MTB routes en routemogelijkheden en aanlegmogelijkheden voor watersport. Met routegebonden recreatie worden ook doelen op gebied van gezondheid, sporten en bewegen gediend. De waterrecreatie willen we zowel buitendijks als binnendijks versterken, door bijvoorbeeld ruimte te bieden voor het creëren van aanlegplaatsen en obstakels weg te nemen waardoor bijvoorbeeld kano-rondjes mogelijk worden. Op verschillende plekken is er ruimte voor ontwikkeling van recreatieve rustpunten: om uit te rusten op een bankje of in de horeca, of iets te bezoeken, zoals een beeldentuin of een boerderij. Ontmoeting wordt zo ook mogelijk gemaakt.

Op grote afstand van de kern is ruimte voor een grotere toeristisch-recreatieve ontwikkeling. Daarnaast is er behoefte van uitbreiding van de 'jaarrond en elk-weer' voorzieningen. De verblijfsrecreatie is al goed ontwikkeld, maar we zien kansen voor ontwikkeling van ‘beleving en vermaak’. Hierdoor wordt het recreatieve product van Zeewolde minder weersafhankelijk en komen er meer wandel- en fietsdoelen. Ook kleinschalige dagrecreatieve attracties zijn kansrijk binnen de gemeente, zodat er een kralensnoer met recreatieve doelen ontstaat in de recreatieve routestructuur. Daarnaast willen we de aantrekkelijkheid van het centrum van Zeewolde behouden en versterken. In Zeewolde worden al veel evenementen georganiseerd en dit willen we vasthouden en uitbreiden. We stimuleren de  doorontwikkeling van de evenementen (ook boven lokaal) in Zeewolde. Dit zorgt voor levendigheid in het dorp.

We streven naar het behoud van de verschillende verblijfsrecreatieterreinen en ook de differentiatie tussen de verschillende terreinen. Vergroting van verblijfsrecreatieve terreinen of kwaliteitsverbetering en grotere maatvoering van recreatieverblijven worden zorgvuldig afgewogen door de gemeente, onder andere op het effect op het omringend (natuur)gebied. In het Horsterwold en Hulkesteinse Bos onderscheiden we verschillende zones voor ontwikkeling. We onderscheiden de Randmeerbossen en de stille kern en een overgangszone daartussen. Binnen de huidige bestemmingsplannen is nog ontwikkeling van nieuwe terreinen mogelijk in het ‘gebiedsontwikkelingsgebied Horsterwold’. In het Horsterwold en de randmeerzone maken we onderscheid tussen intensieve recreatie (verblijf, vermaak) en extensieve recreatie (natuurbeleving/routegebonden). In het Horsterwold is vooral de extensieve recreatie mogelijk, waarbij rekening wordt gehouden met de natuurbeleving. Uitgangspunt is dat nieuwe ontwikkelingen daar de natuur versterken. 

Wij stimuleren initiatieven met een in het gebied passende invulling, die ook het toeristisch-recreatieve product van Zeewolde aanvullen. In het kader van de uitvoeringsagenda van de recreatienota, worden zones aangewezen waar toeristische ontwikkelingen kansrijk zijn.

Er is nog geen hotel in Zeewolde. De noodzaak daarvoor wordt te zijner in de toekomst bekeken.

De bekendheid van het aanbod aan recreatie en toerisme in Zeewolde is nog niet erg groot. We zetten in op vergroting van de bekendheid van toeristisch recreatieve mogelijkheden in Zeewolde.

De verblijfsreceatieterreinen in de gemeente zijn bedoeld om mensen de gelegenheid te geven te recreëren, te ontspannen en van de natuur, landschap en rust te kunnen genieten. Permanente bewoning op terreinen die voor verblijfsrecreatie bestemd zijn, is in strijd met de recreatieve bestemming van de recreatieterreinen, zoals neergelegd in de vigerende bestemmingsplannen en vanaf 1 januari 2022 het Omgevingsplan. We zetten het huidige beleid voor het tegengaan van permanente bewoning voort.