Aan de voet van de stuwwal komt kwelwater omhoog waardoor waardevolle natuur kan worden ontwikkeld. Op sommige plekken worden deze mogelijkheden benut en vindt al natuurontwikkeling plaats.

Dit gebied kent een aantal kleine waterlopen. De Aaldonkse beek, Spiekerbeek en Ossenbergsebeek liggen in een oude geul van de oer-Rijn. De Aaldonkse beek heeft hierdoor nog een bochtig karakter. Deze beek heeft voor een groot deel haar oorspronkelijke vorm behouden.

De Teelebeek en de Kroonbeek zijn beide gegraven om het kwelgebied aan de voet van de stuwwal te ontwateren en geschikt te maken voor agrarisch gebruik. Kwelwater aan de voet van de stuwwal zorgt voor waardevolle natuur. Bij de Banen, de Diepen en het Koningsven vindt natuurontwikkeling plaats. Binnen de gemeentelijke grenzen ligt een klein gedeelte van het bos- en natuurgebied de St. Jansberg. Dit waardevolle gebied ligt op een stuwwal. Ook bij Zelder en Langeven is waardevolle natuur ontwikkeld.

Rondom de Maas spelen verschillende programma’s in op de klimaatopgave. De Lob van Gennep is een van nature aanwezige laagte in het landschap.

Het gebied is van origine onderdeel van het rivierbed. Bij extreem hoog water, hoger dan in 1993 en 1995, stroomt het gebied in en wordt water als het ware ‘geparkeerd’. Als gevolg daarvan treden stroomafwaarts lagere waterstanden op. Zo dragen we bij aan het voorkomen van overstromingen in gebieden stroomafwaarts van de Maas. We onderzoeken de mogelijkheden en randvoorwaarden om de hoogwaterbescherming en ruimtelijke kwaliteit in Lob van Gennep (zie kaart in hoofdstuk Context) te verbeteren als ook de waterbergende werking van het gebied te verbeteren en daarmee te zorgen voor lagere waterstand stroomafwaarts. De gemeente wil dat met de ingrepen voor dijkversterking en de inrichting van het rivierbed zoveel mogelijk kansen worden meegenomen voor de versterking van de cultuurhistorische en landschappelijke waarden.

Lijnen en patronen van vroeger geven structuur aan de ruimte.

In het landelijk gebied zijn de ontginningslijnen en patronen bepalend voor de beleving van het gebied. Op een aantal plekken zijn de historische ontginningen nog duidelijk zichtbaar, zoals op het Ottersumse veld en ten zuiden van Ven – Zelderheide.

In dit deelgebied wordt landbouw gecombineerd met (versterking van) landschap en cultuurhistorie.

In het landelijk gebied zijn verschillende hechte buurtschappen te vinden.

De buurtschappen en kernen in het landelijk gebied hebben hechte gemeenschappen. Hier is men van nature geneigd om naar elkaar om te zien en voor elkaar klaar te staan.

Het landelijk gebied biedt ruimte aan de ontwikkeling van land- en tuinbouwbedrijven.

De agrarische sector, waarbinnen hoogwaardige landbouw een plek kan krijgen, draagt het karakter van het landelijk gebied. Maar, de agrarische sector staat onder druk door allerlei ontwikkelingen (toenemende eisen voor voedselveiligheid en dierenwelzijn, gezonde ecosystemen, hoogwatermaatregelen, zandafgravingen).

De gemeente wil samen met de agrarische sector werken aan een vitaal platteland. Onderdeel daarvan is een goede balans van de mineralenkringloop waarbij zo weinig mogelijk verliezen optreden en de biodiversiteit wordt bevorderd (natuur-inclusieve landbouw).

Er is in 2019 reeds sprake van leegstand van agrarische bebouwing en de verwachting is dat deze aanzienlijk zal toenemen omdat meerdere agrarische bedrijven 

Langdurige leegstand van agrarische bebouwing kan leiden tot verloedering, gevaarlijke situaties, verrommeling en illegaal gebruik van leegstaande gebouwen. Hierdoor komt ook de aantrekkelijkheid van het landelijk gebied voor recreanten onder druk te staan. Daarnaast wordt de ´pensioenvoorziening´ van agrariërs aangetast omdat zij hun pensioen van oudsher hebben ‘belegd’ in de waarde van de bedrijfskavel en de agrarische gebouwen. Tot slot kan de toename van leegstand en het aantal burgerwoningen de doorontwikkeling van bestaande agrarische bedrijven belemmeren. De aanpak van deze leegstand vraagt om een integrale, regionale benadering, waarbij een oplossingsrichting moet worden gezocht in een brede coalitie van provincie, gemeenten en zakelijke stakeholders (bijv. banken, LLTB, makelaars) gericht op een integrale aanpak (zowel het economisch, ruimtelijk als sociaal domein).

De gemeente wil samen met de regio Noord-Limburg bijdragen aan het oplossen van de leegstandsproblematiek in het landelijk gebied in relatie tot (de ontwikkeling van) toekomstbestendige locaties, dynamisch voorraadbeheer en ruimtelijke kwaliteit. In de op 1 juli 2019 door de gemeenteraad vastgesteld ´Regionale visie land- en tuinbouw´ zijn daarvoor kaders opgenomen. komende jaren gaan stoppen.

Het open agrarische landschap geeft lucht en ruimte. Het vormt een opvallend contrast met de stuwwal aan de noordzijde.

Kenmerken van het landbouwgebied zijn de open agrarische velden met agrarische bedrijvigheid, bebouwing en beplantingslijnen in combinatie met de natuurlijke kwaliteiten van de rivierdalen, de stuwwal en de kwelgebieden aan de voet van de stuwwal. De openheid van het voormalig ontginningsgebied vormt een opvallend contrast met de stuwwal op de achtergrond.